حق شفعه : شفعه در معنای لغوی بدین معنی می باشد :همسایگی و ضمیمه کردن چیزی بر چیزی دیگر….

همچنین در حقوق بدین گونه تعریف شده است: حق تقدم شریک ملک مشاعیِ قابل تقسیم، نسبت به خرید سهم شریک دیگر برای بیان ساده یعنی اینکه شریک ملک مشاعی، بتواند با پرداخت قیمت ملک، سهم فروشنده یا شریک را تملک کند.

شرایط  اعمال اخذ به شفعه

1-غیر منقول بودن مال (ملک)؛ حق شفعه در اموال منقول وجود نخواهد داشت.

 2-قابل تقسیم بودن مال غیر منقول؛ اگر ملکی از نظر مقررات، قابل تقسیم نباشد، اعمال اخذ به شفعه امکان پذیر نیست.

 3-شرکای ملک دو نفر باشند؛ بنابراین اگر شرکای ملک مشاعی بیش از دو نفر باشند، امکان اخذ به شفعه وجود نخواهد داشت؛ اگراحد از شرکاء شخص حقوقی باشد، امکان اخذ به شفعه نیست، چون قانونگذار از لفظ نفر استفاده کرده است.

4-احد از شرکاء سهم خودش را به شخص ثالثی به قصد بیع انتقال دهد ؛اگر شریک، سهمِ خود را به دیگری با عنوان صلح یا هبه و یا … واگذار کند، امکان اعمال این حق نیست.  

*نکته: اگر شریک قبل از فروش ملک پیشنهاد فروش را به شریک دیگر داده باشد و شریک آن را قبول نکند، شریک اخذ به شفعه ندارد.

 5-فوری بودن حق شفعه؛ یعنی شریک ملک مشاعی به محض اطلاع از فروش ملک، باید این حق را اعمال کند.

*نکته:اعمال اخذ به شفعه از طریق ارسال اظهارنامه به خریدار یا تقدیم دادخواست صورت می گیرد.

 6-شفیع، باید قیمتی را که مشتری به فروشنده داده است را به او (مشتری) بدهد تا بتواند حصه مبیعه را تملک کند.

*نکته: معمول است که می گویند شفیع باید نسبت به قیمت مبیع آگاهی لازم داشته باشد و آن را در صندوق ثبت یا دادگستری تودیع نماید.

حق شفعه و ورثه

حق اخذ به شفعه پس از فوت شفیع به ورثه، ارث خواهد رسید و ورثه می‌توانند به قائم‌مقامی شفیع نسبت به اخذ به شفعه اقدامات مربوطه را انجام دهند ماده ٨٢٣ قانون مدنی بیان می دارد که حق شفعه بعد از موت شفیع، به وراث او منتقل می‌شود و همان‌گونه که ماترک تقسیم می‌شود، حق شفعه نیز بر همین مبنا و طبق قواعد تقسیم، بین وراث تقسیم خواهد شد.

قابل اسقاط بودن حق شفعه

مطابق ماده ٨٢٢ قانون مدنی، حق شفعه قابل اسقاط یا از بین رفتن می باشد. این اسقاط امکان دارد به واسطه فعل یا عمل شفیع اتفاق بیفتد، به گونه‌ ای که عمل او منصرف به اسقاط این حق باشد.

همچنین امکان دارد اسقاط با لفظ صورت گیرد و شفیع انصراف خود را شفاهی (غیر کتبی) اعلام کند.

یعنی اینکه شفیع پس از بیع به مشتری بگوید اخذ به شفعه نمی‌کنم. چنانکه شفیع پس از اطلاع بر بیع شریک خود، سهمش را به دیگری انتقال دهد، با این انتقال، حق اخذ به شفعه‌ وی، خود به خود ساقط خواهد شد.

برای کسب اطلاعات بشتر به صفحه اینستاگرام مجموعه مراجعه نمایید.